شاید روزی که رولان بارت در اواسط قرن بیستم حرف از "مرگ مولف" در متون و آثار ادبی میزد نمیدونست داره روح و ذات مدرنیته رو مطرح میکنه...
فکر میکرد داره نظریه میده اما به نظر من داشت روح مدرنیته رو شرح و تفسیر میکرد...
وقتی نظریه اش مورد پسند اکثر فلاسفه قرار گرفت دعوا بر سر این شد که حالا در یک متن و یا اثر هنری اصالت با ساختار و فرم اثر هست یا محتوا...
فرمالیسم ها داد سخن میدادن که آنچه اهمیت دارد فرم هست و مباحث هرمونوتیک هم به دنبال درک محتوا در یک اثر بود...
خورشید رو کنار گذاشته بودن و در پی این بودن که کدام کرمک شب تاب را به جای خورشید قرار بدن تا از خلا نور رنج نبرن...
افسوس که این مزرعه را آب گرفته...
دهقان مصیبت زده را خواب گرفته...
نطریه مرگ مولف چیه؟
میگه وقتی اثری خلق شد باید اثر رو صرف نظر از مولفش بررسی کرد... مولف هر اثر با همون اثر خلق میشه... هیچ گذشته ای نداره... اصالت رو بدیم به خود متن و اثر...
شاید به ظاهر حرف درستی بیاد... خب مگه از انسان بد هم نمیشه حرف خوب شنید؟
مگه نفرمودن علم رو بجویید ولو در چین باشد
مگه نفرمودن ببینید چه میگوید... نبینید که میگوید؟
همه اینها رو میشه به عنوان دلیل آورد که در مواجهه با اثر و متن، کاری با مولفش نداشته باشیم...
بذارید با زبانی دیگر نظریه رولان بارت رو براتون بپرورونم:
اگر یه کارگردان بسیار کارکشته هالیوودی با سیستم هالیوود به مشکل بخوره و پناهنده بشه به ایران :)))
ایرانی ها هم از فرصت استفاده کنن و بگن با تمام هنرت بیا یک فیلم در مورد حضرت بقیة الله برای ما بساز...
این بده؟
خوبه؟
اگر ایشون بیاد محتوای فیلمش رو از آیت الله های ما بگیره و هنر و خلاقیتش رو به کار بگیره و یه فیلم عالی بسازه...
خوبه یا بد؟
ما مگه تاثیر گذاری نمی خواستیم؟
چه چیز بهتر از این که اطلاعات و محتوا رو از علمای ما بگیره و فرم و ساختار هم که خودش آخرت فرم و ساختاره...
دو تا میر باقری و مجیدی رو هم میذاره توی جیب کوچیکه اش...
هان؟!!!
بده؟
رولان بارت همین رو میگه...
میگه چکار دارید کی داره اثر خلق میکنه...
ببین داره چی خلق میکنه... اون خلقت مهمه... نه خالق...
...
می بینید؟
پر بی راه هم نمیگه هاااا
ما میخوایم محتوای خوب به مخاطبان خودمون برسونیم... فرم رو میاریم در خدمت محتوا...
این خوبه دیگه؟!!!
حالا بیاییم توجه کنیم به یک حرکت بسیار عجیب و قابل تامل از اهل بیت و ائمه معصومین خودمون...
به غیر از قرآن که در اختیار همه هست... با دستان مبارکشون نه فرمی تولید کردن و نه محتوا...
یه کتاب ننوشتن که امروز در دست ما باشه...
بله از زمان امام صادق جان و امام باقر جان علوم زیادی در محضرشون بروز کرده...
اما خودشون ننوشتن... شاگردان زحمت کشیدن و نوشتن...
وقت نداشتن بنویسن؟!!!
به نوشتن اعتقادی نداشتن؟
امام نازنین که نیازی به فکر نداشتن... دست به قلم میشدن میتونستن حداقل روزی یک کتاب برای ما تصنیف بفرمایند...
اما این کار رو انجام ندادن...
این رویه تا حضرت بقیةالله عج الله ادامه پیدا کرد... و امام دوازدهم ما هم که خواستن به غیبت کبری تشریف ببرن فرمودن بعد از من رجوع کنید به روات احادیث ما...
و یه سری ویژگی ها هم براشون ذکر فرمودن...
نه یه کتابی... نه نامه ای... هیچی...
خب آقا جان کتاب یا کتبی به خط مبارکتون می نوشتید تا میشد مرجع ما شیعیان...
چرا مدل تولید محتوای اهل بیت اینطور بوده؟!!
محتوا تولید نمیکردن... بلکه دنبال تولید مولف بودن...
توی صفین هم محتوا رو سر نیزه کردن دیگه...
عمار فرمود: محتوا ، خود علی علیه سلام هست...
وقتی مولف تولید میکردن خیالشون راحت میشد که محتوای خوب توسط مولف خوب منتقل میشه... و محتوای خوب بدون مولف خوب تمااااااام ماهیتش رو از دست میده...
پس ببینید... همونطور که برهان میتونه به الحاد هم ختم بشه... محتوایی مثل قرآن هم میتونه به داعش ختم بشه...
حالا میبینید رولان بارت دانسته یا نادانسته وقتی از مرگ مولف سخن گفت، مشابه این کلام رو که در زمان شهادت پیامبر اون دومی بر زبان آورد، بیان کرد
دومی چی گفت؟
گفت : حسبنا کتاب الله...
جسارت کرد که بر پیامبر درد غلبه کرد... و کتاب خدا برای ما کافیست...
یعنی محتوا برای ما کافیست...
تقریبا همون حرف رولان بارت هست...
حالا سوال:
چرا اگر مولف و اهمیت مولف و کیفیت مولف رو کنار بذاریم، فرم و محتوا در بهترین حالتش هم که باشن هیچ تاثیر عمیق و ماندگاری در مسیر الی الله ندارن...
مگر نه اینکه مولف خوب و با کیفیت هم قرار هست محتوای خوب رو به ما برسونه؟!!!
چرا دارم مولف اثر رو اینقدر برجسته میکنم؟!!!
- يكشنبه ۲ آذر ۹۹
